Vraag van de maand: Hoe zorg ik als vader voor positieve betrokkenheid in het ouderschap en de opvoeding?

15 juni 2025 is het in Nederland Vaderdag. Een jaarlijks terugkerende dag op de derde zondag in juni waarbij vaders, of diegene die een vaderschapsrol vervult, in het zonnetje kunnen worden gezet. Jij als vader(figuur) hebt een unieke en onmisbare rol in de ontwikkeling van je kind. Jouw betrokkenheid is niet alleen waardevol, maar ook anders dan die van moeders en andere opvoeders. Juist die verschillen zorgen voor een rijke, evenwichtige opvoeding.

 Heel lang is er maar weinig onderzoek gedaan naar de rol en bijdrage van vaders in de opvoeding en het ouderschap. Professor in de psychologie Michael Lamb vestigde in 1976 met zijn boek en onderzoek de aandacht op de rol en pedagogische invloed van vaders op kindontwikkeling. Sindsdien is er meer onderzoek gedaan en bekend geworden over hoe je als vader, of in die vaderfiguurrol, je kind kan stimuleren en ondersteunen in de ontwikkeling. Vaders hebben vaak een eigen manier van communiceren, spelen en grenzen stellen en dat is super belangrijk. Hieronder een ode aan die bijdrage van vaders en hoe je hier als vader bewust en positief betrokken kan zijn bij je kind.

Spelen

Vaders spelen anders dan moeder: het spel is vaker fysiek, avontuurlijk, spannend en onvoorspelbaar en gaat vaak gepaard met veel plezier. Hiermee wordt er ingespeeld op andere behoeftes die je kind heeft als het gaat over spel, dan de behoeftes in spel met bijvoorbeeld leeftijdsgenootjes of hun moeder.

Vaders zijn vaak meer geneigd om hun kind te prikkelen, uit te dagen en te verrassen of even uit balans te brengen, wat je kind leert vaardigheden en karaktereigenschappen te ontwikkelen zoals zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, dapperheid en flexibiliteit. Vaardigheden die je kind weer kan gebruiken in bijvoorbeeld sociaal contact met leeftijdsgenootjes. Heel belangrijk dus, dat stoeien of samen op avontuur gaan!

Betrokkenheid en belangstelling tonen

Positieve betrokkenheid als vader begint met aanwezigheid, aandacht en een open houding. Door betrokken te zijn lukt het vaders vaak ook goed om af te kunnen stemmen met je kind en te zien welke behoeftes en gevoelens je kind heeft. Kinderen hebben niet alleen behoefte aan verzorging, maar ook aan emotionele beschikbaarheid, structuur en een gevoel van veiligheid. Door actief deel te nemen aan de dagelijkse routine -zoals samen eten, naar bed brengen of schoolactiviteiten- , maar ook te laten zien dat je geïnteresseerd bent in wat je kind bezig houdt, laat je als vader zien dat je er echt bent. Op deze manier bied je stabiliteit en vergroot je de emotionele veerkracht van je kind.

Communiceren

Vaders brengen vaak andere perspectieven en oplossingen binnen het gezin. Ze gebruiken vaker direct, oplossingsgericht taalgebruik en stimuleren als voorbeeld hun kind om duidelijk en zelfstandig te verwoorden wat ze willen of denken. Hiermee stimuleer je dus bijvoorbeeld de taalontwikkeling van je kind en leer je je kind oplossingsgericht denken. Moedig je kind aan om zelf na te denken bij een probleem, eigen keuzes te durven maken en je standpunt en ideeën te verwoorden.

Ook in de non-verbale communicatie spelen vaders een belangrijke rol. Ook weer in dat fysieke spel, waarin kinderen bijvoorbeeld leren signalen te lezen en grenzen aan te geven. Door actief en bewust in gesprek te zijn, geef je als vader niet alleen aandacht, maar ook ruimte om te groeien.

Vaderschap delen

Het delen van ervaringen in het vaderschap, om hulp vragen en een actieve rol aannemen in die opvoeding is iets wat niet voor alle vaders vanzelfsprekend is. Er komen steeds meer initiatieven van en voor vaders en ook het vaderschapsverlof en flexibel werken, draagt bij aan die groeiende betrokkenheid. Mocht je toch rondlopen met vragen over het vaderschap of verder hierover in gesprek willen neem dan contact op met onze gezins- en opvoedcoaches. Je kunt ons bereiken voor (gratis) advies en ondersteuning via: telefoon 035 69 26 350, e-mail jeugd@ggdgv.nl. Op onze website www.ggdgv.nl/jeugd en via social media (@ggdgv) geven wij meer praktische informatie over gezond opgroeien en opvoeden.